Vygotsky and Language acquisition
Ο Lev Semeonovich Vygotsky (1896- 1934) σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας λογοτεχνία. Η πρώτη του έρευνα ως νέος φοιτητής επικεντρώθηκε στην καλλιτεχνική δημιουργία .Ήταν μόλις στα 1924 όταν αυτή η καριέρα του άλλαξε δραματικά καθώς ξεκίνησε να δουλεύει σε περιοχές της εξελικτικής ψυχολογίας , της εκπαίδευσης και της ψυχοπαθολογίας. Ακολούθησε τα ενδιαφέροντά του αυτά με υψηλά παραγωγικούς ρυθμούς μέχρι το θάνατό του από φυματίωση το 1934 σε πολύ νεαρή ηλικία (Murray Thomas, 1993) .Στο σύντομο διάστημα της ζωής του απέκτησε τεράστιες γνώσεις όχι μόνο στην ψυχολογία αλλά επίσης στην κοινωνιολογία, στη φιλοσοφία, στη γλωσσολογία και στη λογοτεχνία.
Οι αρχές της σκέψης και της γλώσσας σύμφωνα με τον Vygotsky
Όπως στα ζώα , η σκέψη και ο λόγος έχουν διαφορετικές βάσεις στο ανθρώπινο είδος .Σε πρώιμο στάδιο η σκέψη είναι χωρίς λόγια και η γλώσσα χωρίς διανόηση .Αλλά η πορεία εξέλιξής τους δεν είναι παράλληλη – διασταυρώνονται ξανά και ξανά. Σε μια συγκεκριμένη στιγμή γύρω στην ηλικία των δύο , η καμπύλη της εξέλιξης της σκέψης και του λόγου , μέχρι να διαχωριστούν συναντιούνται και συνδέονται , για να ξεκινήσουν ένα νέο τύπο συμπεριφοράς. Αυτό συμβαίνει όταν η σκέψη γίνεται λόγος (λέξεις) και ο λόγος γίνεται έλλογος (νοήμον λόγος).Ένα παιδί , αρχικά φαίνεται να χρησιμοποιεί τη γλώσσα για επιφανειακή κοινωνική αλληλεπίδραση , αλλά σε μερικά σημεία αυτή η γλώσσα ασυναίσθητα πάει να γίνει η δομή της σκέψης του παιδιού.
Η ερμηνεία της λέξης και ο σχηματισμός της αφηρημένης ιδέας
…ένα πρόβλημα πρέπει να εμφανίζεται όταν δεν μπορεί να επιλυθεί με άλλο τρόπο παρά μόνο διαμέσου του σχηματισμού νέων αφηρημένων ιδεών.(Vygotsky, 1962:55)
Τη στιγμή που το παιδί αντιλαμβάνεται ότι τα πάντα έχουν ένα όνομα , κάθε νέο αντικείμενο παρουσιάζεται στο παιδί σαν μια προβληματική κατάσταση , και το παιδί επιλύει το πρόβλημα με το να δίνει όνομα στο αντικείμενο. Όταν στο παιδί λείπει η λέξη για το νέο αντικείμενο, την αναζητά (απαιτεί ) από τους ενήλικες. Οι πρόωρες ερμηνείες λέξεων που κατακτώνται μ’ αυτόν τον τρόπο μπορεί να γίνουν το «έμβρυο» για τον σχηματισμό των αφηρημένων ιδεών.
Ο κοινωνικός κονστρουκτιβισμός του
Vygotsky
Σύμφωνα με τον Vygotsky , όλες οι βασικές γνωστικές δραστηριότητες διαμορφώνονται σε μια μήτρα (καλούπι) κοινωνικής ιστορίας και διαμορφώνουν τα προϊόντα της κοινωνικοϊστορικής εξέλιξης (Luria,1976).Αυτό σημαίνει, γνωστικές δεξιότητες και πρότυπα σκέψης δεν είναι προαποφασισμένα από ένα έμφυτο παράγοντα αλλά είναι τα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων εξάσκησης στον κοινωνικό θεσμό της κουλτούρας στον οποίο ατομικά ο καθένας ωριμάζει. Συνεπώς, η ιστορία της κοινωνίας μέσα στην οποία ένα παιδί μεγαλώνει , και η προσωπική ιστορία ενός παιδιού είναι κρίσιμα καθορισμένα από τον τρόπο μέσα από τον οποίο ατομικά θα σκεφτεί. Σ’ αυτή τη διαδικασία της γνωστικής εξέλιξης , η γλώσσα είναι ένα κρίσιμο εργαλείο για να καθορίσει πως ένα παιδί θα μάθει πώς να σκέφτεται επειδή η προώθηση μεθόδων σκέψης μεταδίδεται στο παιδί από τις ερμηνείες των λέξεων.(Murray Thomas, 1993)
Σκέψη , γλώσσα και διανοητική εξέλιξη
Για τον Vygotsky μια ξεκάθαρη κατανόηση της αλληλεξάρτησης σκέψης και γλώσσας είναι απαραίτητη για την κατανόηση της διανοητικής ανάπτυξης. Η γλώσσα δεν είναι μόνο μια έκφραση της γνώσης που το παιδί έχει αποκτήσει. Υπάρχει μια θεμελιώδης συμφωνία ανάμεσα στην σκέψη και στη γλώσσα στη χρονική περίοδο όπου η μία εξασφαλίζει επινοητικότητα στην άλλη. Η γλώσσα γίνεται ουσιαστική στη διαμόρφωση σκέψης και στον προσδιορισμό προσωπικών χαρακτηριστικών.
Η ζώνη της επικείμενης ανάπτυξης
Μια βασική αρχή στη θεωρία του Vygotsky είναι η αντίληψη της ύπαρξης του τι ο ίδιος ονομάζει «ζώνη της επικείμενης ανάπτυξης».Η ζώνη της επικείμενης ανάπτυξης είναι η διαφορά μεταξύ της ικανότητας του παιδιού να λύνει προβλήματα από μόνο του , και της ικανότητας να τα επιλύει με βοήθεια. Με άλλα λόγια το πραγματικό επίπεδο ανάπτυξης αναφέρεται σε όλες τις λειτουργίες και δραστηριότητες , τις οποίες ένα παιδί μπορεί από μόνο του να πραγματοποιήσει, ανεξαρτήτως με ή χωρίς τη βοήθεια κάποιου άλλου. Απ’ την άλλη πλευρά , η ζώνη της επικείμενης ανάπτυξης περιέχει όλες τις λειτουργίες και τις δραστηριότητες τις οποίες ένα παιδί ή ένας μαθητής μπορεί να επιτύχει μόνο με τη βοήθεια κάποιου άλλου. Το πρόσωπο σ’ αυτήν την κλιμακούμενη διαδικασία ,διασφαλίζοντας μια διακριτική παρέμβαση , μπορεί να γίνει ένας ενήλικας (γονέας ,δάσκαλος, δάσκαλος γλώσσας ) ή κάποιος άλλος ισάξιος , ο οποίος έχει ήδη καταξιωθεί σ΄ αυτήν τη συγκεκριμένη διαδικασία.
Μια ενδιαφέρουσα αναλογία μου έρχεται στο μυαλό όταν σκέφτομαι τη ζώνη της επικείμενης ανάπτυξης. Στη μηχανική , όταν προσαρμόζεις τον συγχρονισμό μιας μηχανής , τον ρυθμίζεις ελαφρώς μπροστά από το ανώτερο λεπτό συμπίεσης με σκοπό να μεγιστοποιήσεις τη δύναμη και την λειτουργία.
Η ζώνη της επικείμενης ανάπτυξης του Vygotsky έχει πολλές επιπτώσεις για όλους όσους βρίσκονται στο περιβάλλον εκπαίδευσης. Μια απ’ αυτές είναι η ιδέα ότι η ανθρώπινη μάθηση προϋποθέτει έναν ειδικό κοινωνικό χαρακτήρα και είναι κομμάτι μιας διαδικασίας σύμφωνα με την οποία τα παιδιά μεγαλώνουν μέσα σε μια πνευματική ζωή από όλα αυτά γύρω τους.(Vygotsky,1978)Σύμφωνα με τον Vygotsky (1978) , ένα ουσιαστικό χαρακτηριστικό της μάθησης είναι ότι (η μάθηση) αντιλαμβάνεται μια ποικιλία από εσωτερικές αναπτυξιακές διαδικασίες οι οποίες είναι ικανές να ενεργήσουν μόνο όταν το παιδί είναι σε μια πράξη αλληλεπίδρασης με ανθρώπους του περιβάλλοντός του και συνεργασίας με ισάξιά του άτομα. Διαφορετικά όταν εισέρχεται στη γλωσσική μάθηση , η αυθεντικότητα του περιβάλλοντος και η συνάφεια μεταξύ των συμμετεχόντων είναι ουσιαστικά στοιχεία που βοηθούν τον μαθητή να νιώσει κομμάτι του συγκεκριμένου περιβάλλοντος. Αυτά τα στοιχεί σπάνια υπερισχύουν σε συμβατικές τάξεις .
Αν και οι επιρροές του Vygotsky και του Krashen προέρχονται από εντελώς διαφορετικά υπόβαθρα , η εφαρμογή των θεωριών τους στη διαδικασία εκμάθησης δεύτερης γλώσσας παρουσιάζουν ομοιότητες .
Επιρροή ή σύμπτωση , η περίοδος των υποθέσεων του Krashen έχει κοινά σημεία με την έννοια της ζώνης της επικείμενης ανάπτυξης του Vygotsky .Σύμφωνα με την είσοδο της υπόθεσης, η πρόσκτηση της γλώσσας λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια της ανθρώπινης αλληλεπίδρασης σ’ ένα περιβάλλον από ξένες γλώσσες όταν ο μαθητής γίνεται δέκτης γλωσσικών «εισροών» οι οποίες είναι ένα βήμα πέρα από τα ισχύοντα , καθιερωμένα στάδια της γλωσσολογικής του ικανότητας, Για παράδειγμα, αν ένας μαθητής είναι σ’ ένα στάδιο ¨i¨ τότε η μέγιστη απόκτηση λαμβάνει χώρα όταν αυτός εκτίθεται σε «κατανοητή εισροή» που ανήκει στο επίπεδο (i+ 1).
Η ¨απόκτηση – εκμάθηση ¨ υπόθεση του Krashen φαίνεται επίσης να έχει επηρεαστεί από τον Vygotsky .Μολονότι ο Vygotsky μιλάει για εσωτερικότητα της γλώσσας όταν ο Krashen χρησιμοποιεί τον όρο απόκτηση γλώσσας , και οι δυο βασίζονται σε μια κοινή υπόθεση : την αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους .Η βασική ιδέα της απόκτησης όπως οροθετήθηκε από τον Krashen και η σπουδαιότητα της επιτυχίας της επάρκειας σε ξένες γλώσσες μπορεί να είναι μια τέλεια εφαρμογή της θεώρησης του Vygotsky της γνωστικής ανάπτυξης όπως λαμβάνει χώρα σε ένα καλούπι της κοινωνικής ιστορίας του ατόμου και γίνεται αποτέλεσμά της.
Παρόλο τη διαφορετική έννοια η θεωρία απόκτησης του Krashen και η θεωρία κοινωνικής κουλτούρας του Vygotsky δεν είναι συγκρουόμενες αλλά αλληλοσυμπληρούμενες προωθώντας τρόπους μεθοδολογίας διδασκαλίας της γλώσσας.
Εξηγώντας την ανάπτυξη της ανθρώπινης γλώσσας και την γνωστική ανάπτυξη η θεωρία του Vygotsky παρουσιάζεται ως ένα δυνατό εύρημα για τους μοντέρνους σκοπούς σε γλωσσολογικές εφαρμογές .Η θεωρία αυτή δανείζει λιγότερο δομικές και περισσότερο φυσικές ,επικοινωνιακές και εμπειρικές προσεγγίσεις και βασίζεται στη σπουδαιότητα της από νωρίς πραγματικής ανθρώπινης αλληλεπίδρασης στην εκμάθηση ξένων γλωσσών.
Ricardo Schutz
Schutz,Ricardo.”Vygotsky Language Acquisition.“ English Made in Brazil
http://www.sk.com.br.sk-vygot.html Online. 3 de marco de 2002