1453 - 17ος αιώνας
Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης

Α. Ποίηση της Αναγέννησης στην Κρήτη: Πολλοί από τους Βυζαντινούς λόγιους κατέφευγαν τότε στην Κρήτη και καλλιέργησαν εκεί τα ελληνικά γράμματα. Αξιόλογος αντιπρόσωπος της περιόδου αυτής ο Γεώργιος Χούμνος. Έχει γράψει ένα μακρύ ποίημα σε 28000 στίχους με τον τίτλο «Κοσμογέννεσις». Θέμα του η ιστορία των 2 πρώτων βιβλίων της Παλαιάς Διαθήκης (Γένεσις και Έξοδος)

Η λογοτεχνική ακμή στην Κρήτη (1570-1669)
Την περίοδο αυτή η Κρήτη είναι υπό την κατοχή των Βενετών. Αυτή την περίοδο ολοκληρώνεται η λογοτεχνική ακμή που την είδαμε να αρχίζει και να φθάνει σε μία εντυπωσιακή κορύφωση. Την ίδια περίοδο έχουμε και κορύφωση της λογοτεχνίας της Αναγέννησης στην Ελλάδα.
Κατηγορίες
Θέατρο: Εκτός από την Βοσκοπούλα (1η έκδοση 1627) και Ερωτόκριτο(Γ. Χορτάτζης 1635-1648) όλα τα άλλα έργα είναι θεατρικά λόγω ευνοϊκών συνθηκών που συνέβαλαν στην ανάπτυξή του. Ο Γεώργιος Χορτάτζης εισηγητής του θεάτρου στην Κρήτη είναι περίπου σύγχρονος με τον Σαίξπηρ. Έκανε το ντόπιο γλωσσικό ιδίωμα λογοτεχνική γλώσσα. Έργα του: Ερωφίλη, Κατζούρμπος, Πανώριο (1585-1600) έργα που αντιπροσωπεύουν τρία διαφορετικά θεατρικά είδη, την τραγωδία, την κωμωδία και το ποιμενικό δράμα.
Τραγωδίες: Ερωφίλη. Δύο κεντρικοί ήρωες είναι η Ερωφίλη κόρη του βασιλιά Φιλογόνου και ο Πανάρετος, άξιος στρατηγός. Οι δύο νέοι ερωτεύονται και παντρεύονται κρυφά από το βασιλιά, ο οποίος σκοτώνει τον Πανάρετο και τον προσφέρει κομματιασμένο ως δώρο γάμου στην κόρη του. Αυτή κλονίζεται και αυτοκτονεί ενώ στη συνέχεια τα κορίτσια του χορού σκοτώνουν και τον ίδιο το βασιλιά.
Κωμωδίες: Μία από τις καλύτερες είναι ο Κατζούρμπος, χρονολογημένη στα 1595-1600. Υπόθεση: δύο νέοι ο Νικολό και η Κασσάνδρα αγαπιούνται αλλά η ψυχομάνα της Κασσάνδρας θέλει να την παντρέψει με έναν γέρο πλούσιο Αρμένη. Στο τέλος η Κασσάνδρα αποδεικνύεται κόρη του που την είχαν κλέψει και παντρεύονται οι δύο νέοι.
Ποιμενική ποίηση: Δραματικό ποίημα η Πανώρια γνωστή και παλαιότερα ως Γύπαρης. Αλλά και η Βοσκοπούλα άγνωστου λογοτέχνη, η οποία δεν είναι δράμα αλλά σύντομο αφηγηματικό ποίημα. Υπόθεση: ένας βοσκός βλέπει μια βοσκοπούλα και λιποθυμά από την ομορφιά της. Πηγαίνουν μαζί σε ένα σπήλαιο και χαίρονται μέρες και νύχτες έρωτα. Ο βοσκός όμως χρειάζεται να φύγει και υπόσχεται να γυρίσει σε έναν μήνα. Αρρωσταίνει όμως και καθυστερεί να επιστρέψει. Στο ενδιάμεσο η Βοσκοπούλα πεθαίνει από τον καημό της.
1635: «Θυσία του Αβραάμ» κατέχει ιδιαίτερη θέση στο Κρητικό θέατρο. Δραματοποίηση. Εμφανίζεται ο άγγελος στον κοιμισμένο Αβραάμ, ακολουθούν δραματικοί διάλογοι με τη Σάρα, η πορεία προς τη θυσία και το αίσιο τέλος. Δε συγκαταλέγεται όμως στις τραγωδίες λόγω του αίσιου τέλους του. Ερωτόκριτος (Βιτσέντζος Κορνάρος) 1635-1648 Από τον 1ο εκδότη ονομάστηκε ερωτικό ποίημα αλλά στη συνέχεια θεωρήθηκε πιο σωστό να ονομαστεί αφηγηματικό ή έμμετρο μυθιστόρημα. Υπόθεση: οι δύο πόλοι έρωτας και παλικαριά. Έρωτας Ερωτόκριτου και Αρετούσας, οι δυσκολίες και τα βάσανά τους ως το τελικό αίσιο τέλος. Η δράση έχει τοποθετηθείς στην Αρχαία Αθήνα. Το έργο αυτό αποτελούσε σημείο κορύφωσης της κρητικής λογοτεχνίας αλλά και κατάληξής της.

Το τέλος της κρητικής λογοτεχνίας σημειώνεται με την κατάκτηση της Κρήτης από τους Τούρκους το 1669 μετά από 22 χρόνια πολιορκίας του Μεγάλου Κάστρου.

Β. Τα ίδια περίπου χρόνια στην Κύπρο έχουμε μια σειρά από κυπριακά ερωτικά ποιήματα (λίγο πριν από την κατάληψή της από τους Τούρκους το 1571). Είναι έντονη στα ποιήματα αυτά η ιταλική επίδραση

Γ. 17ος αιώνας: Παρόλο που η Ελλάδα είναι Τουρκοκρατούμενη υπάρχει μια προσπάθεια ανάπτυξης. Ιδιαίτερο ρόλο σε αυτό έχει η εκκλησία που αγωνίζεται να ενισχύσει το κράτος με την παιδεία. Ένα είδος «θρησκευτικού ουμανισμού».

Ελληνική ιστορία
1463-1479: Βενετουρκικός πόλεμος
1489: Οι Λουζινιάν παραχωρούν την Κύπρο στους Βενετούς
1522: Οι Τούρκοι καταλαμβάνουν την Ρόδο
1537-1540: Β' Βενετουρκικός πόλεμος
1595-1601: Αγώνες εναντίων των Τούρκων με το Μιχαήλ Γενναίο
1611: Επαναστατικά κινήματα στη Θεσσαλία και την ήπειρο
1645: Έναρξη Κρητικού πολέμου. Οι Τούρκοι καταλαμβάνουν τα Χανιά, το Ρέθυμνο και άλλες πόλεις και αρχίζουν την πολιορκία του κάστρου
1669: Παράδοση της Κρήτης στους Τούρκους
1684-1715: Νέος Βενετουρκικός πόλεμος
1687: Πολιορκία και άλωση Αθηνών – ανατίναξη Παρθενώνα