Η γενιά του 1880
Νέα Ελληνική Σχολή. Ελληνικός Παρνασσισμός

Δεκαετία 1870-1880 βρισκόταν σε ένα μεταίχμιο. Είχε εγκαταλείψει την πατροπαράδοτη ζωή αλλά δε συμμετείχε ακόμα στο διανοητικό βίο των νεότερων εθνών.
1878: Εκδίδεται το πολιτικό φύλλο Ραμπαγάς. Εκεί κάνουν την εμφάνισή τους νέοι ακόμη ο Παλαμάς, ο Δροσίνης, ο Σουρής και ο Πολέμης. Με το έργο τους καταδικάζουν το ρομαντισμό και την καθαρεύουσα.
1880: Επίσημη εμφάνιση της «γενιάς του 1880» γίνεται με την έκδοση 2 ποιητικών συλλογών «Οι στίχοι» του Νίκου Καμπά και «Ιστοί αράχνης» του Γεωργίου Δροσίνη.
Γενιά του 1880: Εισάγει κάτι θετικό και καινούριο. Η στάση της είναι αντιρομαντική και υποστηρίζει την απλότητα στην έκφραση. Τα θέματά της είναι οικεία και καθημερινά , επιμέλεια της μορφής του στίχου, ρυθμικοί και μελωδικοί συνδυασμοί.

Κωστής Παλαμάς (1859-1943) Γεννήθηκε το 1859 στην Πάτρα, είναι από τους νέους ποιητές του 1880 και ο αντιπροσωπευτικότερος της γενιάς του όπως επίσης και ένας από τους κορυφαίους ποιητές της ελληνικής ποίησης. Στη ποίησή του υπάρχει ένας δυαδισμός και κυριαρχούν θέματα από αντίθετους πόλους όπως έντονη δράση και απόμερη ζωή, πίστη και απιστία.
1886: Εκδίδει πρώτη ποιητική συλλογή «Τα τραγούδια της πατρίδος μου».
1889: «Ύμνος της Αθήνας» ένα από τα μεγαλύτερά του ποιήματα βραβεύεται. Η βράβευση αυτή οδηγεί και στην καθιέρωση της νέας σχολής της γενιάς του 1880.
1895: «Πατρίδες» 12 παρνασσιακά σονέτα.
1898: «Ο Τάφος», ποιητική συλλογή που είναι ένας θρήνος για το θάνατο του γιου του.
1904: «Ασάλευτη ζωή» Ποιητική συλλογή που συγκέντρωνε ποιήματα της τελευταίας δεκαετίας.
1907: «Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου».
1910: «Φλογέρα του βασιλιά». Ο ίδιος ο Παλαμάς θεωρούσε ότι αυτό είναι το σπουδαιότερο έργο του.
Στο σύνολό τους οι ποιητικές συλλογές του Παλαμά ήταν δεκαοχτώ.

Πεζογραφία μετά το 1880. το ηθογραφικό διήγημα. Το γλωσσικό ζήτημα και ο Ψυχάρης
Το ηθογραφικό διήγημα: εισηγητής του ο Γεώργιος Βιζυηνός (1849-1896). Το πρώτο του έργο «Το αμάρτημα της μητρός μου» αποτελεί και το πρώτο καθαρό νεοελληνικό διήγημα.
Άλλοι διηγηματογράφοι που ξεχωρίζουν για τα ηθογραφικά τους διηγήματα είναι ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1851-1911) και ο Αντρέας Καρκαβίτσας (1866-1922)

Το γλωσσικό ζήτημα και ο Ψυχάρης
1888: «Το ταξίδι μου», Ψυχάρης, επαναστατική προκήρυξη για τη δημοτική γλώσσα. Υποστηριχτής του δημοτικισμού υποστήριζε ότι η δημοτική πρέπει να γραφτεί και στη ποίηση και την πεζογραφία σε όλη της την έκταση.
1880-1890: Επιστρέφει το γλωσσικό ζήτημα.

Ελληνική ιστορία
1882-1885: Κυβέρνηση Χαρίλαου Τρικούπη. Προσπάθειες για οργάνωση του κράτους και ενίσχυση της οικονομίας του.
1895: ο Χαρίλαος Τρικούπης χάνει τις εκλογές.

Καβάφης, Σικελιανός. Η ποίηση ως τα 1930
Κ. Π. Καβάφης. Γεννήθηκε το 1863 στην Αλεξάνδρεια και έμελλε να είναι αυτός μετά τον Παλαμά που θα πάρει την κεντρική θέση στη νεοελληνική ποίηση. Πέθανε το 1933, την ημέρα των γενεθλίων του από καρκίνο του λάρυγγα. Τα ποιήματά του ήταν σύντομα και τα κυκλοφορούσε σε μικρά φυλλάδια. Ο Καβάφης έβλεπε τα ποιήματά του σε τρεις κατηγορίες: τα φιλοσοφικά, τα ιστορικά και τα ηδονικά. Τα ποιήματά του έχουν ένα ιδιότυπο ερωτισμό, ένα διδακτισμό και μια δραματικότητα. Μόνιμα χαρακτηριστικά της ποίησης του είναι η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και ευγένεια.
1896: «Τα τείχη»

Άγγελος Σικελιανός (1884-1951) Ποιητής μετά τον Καβάφη και η ποίηση του είναι εντελώς διαφορετική από τον Καβάφη. Μέσα του έχει την παράδοση της επτανησιακής σχολής.
1907: «Αλαφροΐσκιωτος», το πρώτο του ποίημα, αποτελεί μια αυτοβιογραφία του έφηβου ποιητή.
1917: «Μητήρ Θεού». Το πιο μουσικό ποίημα που γράφτηκε μετά το θάνατο του Σολωμού. Το έγραψε 3 χρόνια μετά το θάνατο της αδελφής του Πηνελόπης.
1918-1919: «Πάσχα των Ελλήνων»
1927: «Δελφική Προσπάθεια»

Οι πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Η πεζογραφία μετά τον Ψυχάρη. Ν. Καζαντζάκης
Οι πρώτες δεκαετίες του αιώνα μας
Πεζογραφία
1900: δημοτική είχε επικρατήσει στην ποίηση και άρχισε να κατακτά και την πεζογραφία.
1902: «Το γλωσσικό ζήτημα και η εκπαιδευτική μας αναγέννηση» ανοίγουν το δρόμο για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.
1900-1920: Η πεζογραφία την εικοσαετία αυτή
Πηνελόπη Σ. Δέλτα: έγραψε παιδικά αναγνώσματα άρτια μυθιστορήματα ιστορικά με επίκεντρο τη Μακεδονία και το Βυζάντιο.
Άλλοι πεζογράφοι της περιόδου αυτής: Κ. Χρηστομάνου, Πλάτων Ροδοκανάκης, Κ.Θεοτόκης, Δημοσθένης Βουτηράς.
Θέατρο
Ίδρυση ενός νέου θεάτρου της «Νέας σκηνής». Οι παραστάσεις εκεί ξεκίνησαν το 1901.
«Βασιλικό θέατρο» 1901-1908.
Τα δύο θέατρα ανέδειξαν διάφορους ηθοποιούς και συνέβαλαν στην όλη ανάπτυξη του θεάτρου.

Ελληνική ιστορία
1896: Θάνατος Χαρίλαου Τρικούπη, διεκδίκηση Κρήτης και Μακεδονίας
1904: Ανταρτοπόλεμος στη Μακεδονία
1909: Οι ιδρυτές του «Στρατιωτικού συνδέσμου» καλούν τον Ελευθέριο Βενιζέλο στην εξουσία
1911: Ειδικό άρθρο στο σύνταγμα που καθιέρωνε τη καθαρεύουσα ως την επίσημη γλώσσα του κράτους. Αυτό όμως δεν μπόρεσε να σταματήσει την πρόοδο της δημοτικής
1912-1913: Βαλκανικοί πόλεμοι
1914: Α' Παγκόσμιος Πόλεμος
1916: Ελλάδα μπαίνει στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ
1917: Η κυβέρνηση Βενιζέλου εφαρμόζει την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Η δημοτική γλώσσα διδάσκεται στις τρεις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου
1920: Βενιζέλος χάνει τις εκλογές. Η μεταπολίτευση καταργεί την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και ανακόπτει την ολοκλήρωσή της για πολλά χρόνια
1922: Καταστροφή του ελληνικού στρατού στη Μ. Ασία. 1.500.000 Έλληνες πρόσφυγες