| |
|
Ασκήσεις επιπέδου δυσκολίας 2
|
|
ΘΕΩΡΙΑ
| Σύνθετες λέξεις |
| |
Οι σύνθετες λέξεις προκύπτουν από το συνδυασμό λέξεων. Οι σύνθετες λέξεις αποτελούνται από το α' και β' συνθετικό. Για παράδειγμα στη λέξη αλατοπίπερο η λέξη αλάτι είναι το α' συνθετικό και η λέξη πιπέρι το β' συνθετικό. Οι σύνθετες λέξεις μπορεί να είναι ονόματα, ρήματα, μετοχές και επιρρήματα.
Στα σύνθετα ονόματα το β' συνθετικό είναι όνομα (ουσιαστικό ή επίθετο) και το α' συνθετικό μπορεί να είναι:
- Ουσιαστικό ανεμόμυλος (άνεμος + μύλος)
- Επίθετο αγριάνθρωπος (άγριος + άνθρωπος)
- Ρήμα μισάνθρωπος (μισώ + άνθρωπος)
- Επίρρημα πανωσέντονο (πάνω + σεντόνι)
- Αντωνυμία πανωσέντονο (πάνω + σεντόνι)
- Αριθμητικό δεκάδραχμο (δέκα + δραχμή)
- Πρόθεση αντιαεροπορικός (αντί + αεροπορικός)
- Αχώριστο μόριο άκακος (ά + κακός) (α-, ξε-, ανά-, αν-, ξ-)
Τα αχώριστα μόρια (α-, ξε-, ανά-, αν-, ξ-) είναι μονοσύλλαβες ή δισύλλαβες λέξεις που δεν τις γράφουμε ποτέ μόνες τους αλλά τις βρίσκουμε ως ά συνθετικά σε σύνθετες λέξεις.
Στα σύνθετα ρήματα το β' συνθετικό είναι ρήμα και το α' συνθετικό μπορεί να είναι:
- Ουσιαστικό ψωμο-ζώ
- Επίθετο ασπρο-ντύνομαι
- Επίρρημα πισω-γυρίζω
- Αριθμητικό χιλιο-παρακαλώ
- Ρήμα ανοιγο-κλείνω
- Πρόθεση προσ-φέρω
- Αχώριστο μόριο ξε-χωρίζω
Το β' συνθετικό μπορεί να είναι επίσης μετοχή κοσμογυρισμένος (κόσμος + γυρισμένος) ή επίρρημα περίγυρα (περί +γύρω).
Στο σημείο σύνδεσης του α' και β' συνδετικού εμφανίζεται συνήθως το φωνήεν –ο (συνδετικό φωνήεν) όταν το β' συνθετικό αρχίζει από σύμφωνο κρασοπότηρο (κρασί + ποτήρι).
Όταν όμως το β' συνθετικό αρχίζει από φωνήεν, το συνδετικό φωνήεν μερικές φορές διατηρείται αλογοουρά και μερικές αποβάλλεται αγριάνθρωπος ή μεταβάλλεται πανέμορφη.
|
| Χρόνοι του ρήματος |
| |
Ο ενεστώτας φανερώνει κάτι που γίνεται τώρα εξακολουθητικά χωρίς διακοπή ή με διακοπές (επανάληψη).
Ακουμπισμένος στο παράθυρο κοιτάει τη θάλασσα. Κάθε πρωί πηγαίνει στο ψάρεμα.
Ο παρακείμενος φανερώνει ότι κάτι έχει γίνει στο παρελθόν και είναι τώρα τελειωμένο.
Ο φύλακας έχει κλείσει τις πύλες του κήπου.
Ο παρατατικός φανερώνει κάτι που γινόταν στο παρελθόν εξακολουθητικά χωρίς διακοπή ή με διακοπές (επανάληψη).
Όλοι κοιτάζαμε τον χαρταετό που ανέβαινε στον ουρανό. Κάθε βράδυ γύριζα στις εννιά.
Ο αόριστος φανερώνει ότι κάτι έγινε στο παρελθόν και παρουσιάζεται σαν να έγινε σε μια στιγμή.
Σ' ένα χρόνο ταξίδεψε σ' ολόκληρη την Ευρώπη.
Ο υπερσυντέλικος φανερώνει κάτι που θα γίνεται εξακολουθητικά στο μέλλον, χωρίς διακοπή ή με διακοπές (επανάληψη).
Αύριο θα δουλεύω όλο το πρωί. Κάθε καλοκαίρι θα γυρίζω στην πατρίδα.
Ο εξακολουθητικός μέλλοντας φανερώνει ότι κάτι ήταν τελειωμένο στο παρελθόν πριν γίνει κάτι άλλο.
Τα καράβια είχαν αράξει πριν ξεσπάσει η μπόρα.
Ο στιγμιαιος μέλλοντας φανερώνει ότι κάτι θα γίνει στο μέλλον και παρουσιάζεται σαν να πρόκειται να γίνει σε μια στιγμή.
Το καλοκαίρι θα δουλέψει στα καράβια.
|
|
|
|
|
|
